Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου 2018

Το μη αλάθητο των Ευαγγελίων (μέρος 1ο)

Παρά τα όσα θα θέλανε οι διάφοροι "κανονολάτρες" και οι λάτρεις της θεοπνευστίας του γράμματος περισσότερο, παρά του πνεύματος, εγχώριοι και του εξωτερικού, η αμερόληπτη και αντικειμενική μελέτη των ευαγγελικών κειμένων έχει αποφανθεί προ πολλού ότι αυτά αποτελούν μαρτυρίες, στις οποίες έχει διεισδύσει μια δεύτερη γενιά και τις έχει αλλοιώσει σε μεγάλο βαθμό! Δυστυχώς γι' αυτούς τους "ορθοδόξους", η ίδια η Γραφή κατ' επέκτασιν δεν είναι ούτε θεόπνευστη, πόσο μάλλον αλάθητη! Αλλά ας παραχωρήσω τη θέση μου στους ειδικούς, προκειμένου να αποφανθούν για τα σχετικά.. Ακολουθεί αναδημοσίευση σημαντικών αποσπασμάτων του κεφαλαίου: "Το μη αλάθητο των Ευαγγελίων", από το βιβλίο του Ian Wilson, "Ιησούς, Οι μαρτυρίες", Εκδόσεις Κονιδάρη:

"Ίσως αποτελεί μια έκφραση της σημερινής έμφασης σ' έναν Ιησού της πίστης το γεγονός ότι οι περισσότεροι σύγχρονοι χριστιανοί, εκκλησιαζόμενοι και μη, δεν έχουν ιδέα για το είδος των συγκρούσεων που δίχασαν τους μελετητές του ευαγγελίου επί έναν περίπου αιώνα.
Ελάχιστοι συνειδητοποιούν, για παράδειγμα, ότι παρά το γεγονός ότι τα κανονικά ευαγγέλια έχουν τα ονόματα του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη, αυτά τα ονόματα τους δόθηκαν μεταγενέστερα και δεν είναι αναγκαστικά τα ονόματα των πραγματικών τους συγγραφέων. Οι παλαιότεροι συγγραφείς που αναφέρονταν στα ευαγγέλια -και αυτό είναι σημαντικό- δεν ανέφεραν ονόματα συγγραφέων και είναι φανερό ότι κάθε ευαγγέλιο, τόσο εκείνα που επέζησαν όσο και εκείνα που δεν επέζησαν, είχε σχεδιαστεί αρχικά σαν το ευαγγέλιο για μια συγκεκριμένη κοινότητα. Ο κανόνας των τεσσάρων "αναγνωρισμένων" ευαγγελίων άρχισε να χρησιμοποιείται γενικά σιγά - σιγά και ταυτόχρονα σχετίστηκε με συγκεκριμένα ονόματα από τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού, αν και η σχέση δεν ήταν αναγκαστικά νόμιμη. Πρέπει ακόμη να έχουμε υπόψη μας ότι τα πρώτα κείμενα δεν είχαν κανένα από τα χαρακτηριστικά που βοηθάνε σήμερα στην εύκολη αναγνώρισή τους. Όλα ανεξαιρέτως γράφονταν με κεφαλαία. Δεν υπήρχαν τίτλοι, διαιρέσεις σε κεφάλαια ή διαιρέσεις σε στίχους, τελειοποιήσεις που εμφανίστηκαν το Μεσαίωνα. Για να δυσκολέψουν τα πράγματα, ακόμα και για το σύγχρονο μελετητή, δεν υπήρχε σχεδόν καθόλου στίξη ή αποστάσεις ανάμεσα στις λέξεις.
Αν λάβουμε υπόψη αυτά τα γεγονότα, δεν χρειάζεται πτυχίο θεολογίας για να καταλάβει κανείς ότι τα χριστιανικά ευαγγέλια δεν είναι τα αλάθητα κείμενα που θα ήθελαν να μας κάνουν οι πατρολόγοι να πιστέψουμε ότι είναι. Εύκολα βρίσκονται παραδείγματα της ασυμφωνίας ενός ευαγγελίου μ' ένα άλλο. Αν και σύμφωνα με τα κατά Μάρκον και κατά Λουκάν ευαγγέλια, ο Ιησούς έμεινε στο σπίτι του Πέτρου και στη συνέχεια θεράπευσε το λεπρό (Μαρκ. 1:29-45, Λουκ.4-38 επ. , Λουκ.5:12 επ.), σύμφωνα με το κατά Ματθαίον (8:1-4 και 14 επ.) ο Ιησούς θεράπευσε πρώτα το λεπρό. Ενώ σύμφωνα με το κατά Ματθαίον ο εκατόνταρχος της Καπερναούμ μίλησε πρόσωπο με πρόσωπο με τον Ιησού (Ματθ. 8:5 επ.), σύμφωνα με το κατά Λουκάν (7:11 επ.) έστειλε "εβραίους γέροντες" και φίλους να μιλήσουν για λογαριασμό του. Αν και κατά τις Πράξεις ο Ιούδας ο Ισκαριώτης πέθανε από ένα τυχαίο πέσιμο αφού πρόδωσε τον Ιησού (Πράξεις 1:18), κατά τον Ματθαίο "και απελθών απήγξατο" (Ματθ. 27:5).
Όσο ανησυχητικές κι αν είναι αυτές οι ασυμφωνίες, ο αμερόληπτος σκεπτικιστής θα μπορούσε να τις θεωρήσει σαν το είδος των λαθών που εμφανίζονται καθημερινά στις σύγχρονες εφημερίδες. Αλλά η κριτική της Καινής Διαθήκης έχει προχωρήσει πολύ βαθύτερα από την υπογράμμιση τέτοιου είδους λαθών. Τουλάχιστον σε ορισμένους κύκλους, επικρατεί η μόδα κάθε νέος κριτικός να προσπαθεί να ξεπεράσει τους προηγούμενους στην αμφισβήτηση της αυθεντικότητας των ευαγγελίων".

"Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, που σύμφωνα με εσωτερικές και εξωτερικές ενδείξεις γράφτηκε σχεδόν με βεβαιότητα στη Ρώμη, επικαλείται λιγότερο από τα συνοπτικά τις αφηγήσεις αυτοπτών μαρτύρων. Από παράδοση υποστηρίζεται ότι ο Μάρκος ήταν στην καλύτερη περίπτωση ένα είδος διερμηνέα ή γραμματέα του Πέτρου. Η σχέση με τον Πέτρο, αν υπήρξε, δεν μπορεί να ήταν τόσο στενή, επειδή το κατά Μάρκον ευαγγέλιο δείχνει μια αξιοθρήνητη άγνοια της γεωγραφίας της Παλαιστίνης. Στο 7ο κεφάλαιο για παράδειγμα, αναφέρεται ότι ο Ιησούς πέρασε από τη Σιδώνα πηγαίνοντας στην Τύρο και τη Θάλασσα της Γαλιλαίας. Όχι μόνο η Σιδώνα βρίσκεται στην αντίθετη κατεύθυνση, αλλά και δεν υπήρχε δρόμος από τη Σιδώνα προς τη Θάλασσα της Γαλιλαίας τον πρώτο μ.Χ. αιώνα, παρά μόνο από την Τύρο. Επίσης το πέμπτο κεφάλαιο αναφέρει την ανατολική ακτή της Γαλιλαίας σαν χώρα Γεργεσηνών, ενώ η Γεργησός, σημερινή Τζεράς, είναι πάνω από τριάντα μίλια πιο νοτιοανατολικά, πολύ μακριά για μια ιστορία που το σκηνικό της απαιτεί μια γειτονική πόλη με μια απότομη πλαγιά που κατεβαίνει στη θάλασσα. Εκτός από τη γεωγραφία, ο Μάρκος εμφανίζει τον Ιησού να λέει "Και εάν γυνή απολύσασα τον άνδρα αυτής γαμηθή άλλω, μοιχάται" (Μαρκ. 10:12), μια αντίληψη που θα ήταν χωρίς νόημα στον εβραϊκό κόσμο, όπου οι γυναίκες δεν είχαν το δικαίωμα του διαζυγίου. Ο συγγραφέας του κατά Μάρκον ευαγγελίου πρέπει να απέδωσε αυτή την παρατήρηση στον Ιησού προς όφελος των εθνικών αναγνωστών".


ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου